Volg ons op Youtube Volg ons op Instagram Abonneer op onze RSS

Spelterm in de Spotlight: Roll & Write

In de bordspelwereld hoor je de ene na de andere ingewikkelde term. Abstract strategy, simultaneous action selection, pick-up-and-deliver… Waar hebben ze het toch over? Voor de nieuwkomer kan het een doolhof zijn. Daarom gaan we in 2019 weer verder met onze Spelterm in de Spotlight serie.

In deze serie bespreekt steeds één van de redactieleden een veel voorkomende term. We leggen uit wat ermee bedoeld wordt, wat het interessant of leuk maakt en welke spellen erbij horen. Als het even kan, doen we suggesties voor de nieuwe speler. We horen ook graag wat jij ervan vindt!

Vandaag aan de beurt: Nona, die enorm fan is van roll & writes.


Ik speel heel graag spelletjes. Altijd. Je weet dat ik écht ziek ben als ik geen zin heb om een spelletje met je te spelen. Alleen tijd en energie, tsja, daar zit toch een beperking op. Hoewel ik dol ben op langere spellen waarbij ik diep moet nadenken en zo twee uur zoet kan zijn, is dat niet altijd praktisch. Ook de locatie is een ding, want ik was bloedserieus toen ik zei dat ik altijd wel spelletjes wil spelen. Dus ook in die twintig minuten voordat ik de zaal van de bioscoop in mag. Of tussen twee rondes sushi in als we in een restaurant zitten. Laat ik nu eens een oplossing voor al die dingen hebben: roll & writes! Waarschuwing: kunnen verslavend werken ;-)

Veel redactieleden spelen al regelmatig een roll & write, daarom kunnen sommige titels uit dit artikel je bekend voorkomen van eerdere artikelen en recensies. Om die reden ga ik het hier vooral hebben over de betekenis van deze spelterm, waarom roll & writes zo leuk zijn en welke soorten er bestaan. Ik ga wel spellen noemen die ik aanraad, maar niet uitleggen hoe elk spel precies werkt, omdat het dit keer niet om één specifiek spel draait, maar om het genre! Wel zal ik mijn aanraders rangschikken in categorieën en links toevoegen zodat je gemakkelijk verder kunt kijken naar het soort roll & write dat jou het meeste aanspreekt!



Roll en wattes?
Roll & write is een term voor een bepaald genre spelletjes. Kenmerkend is dat ze weinig spelmateriaal bevatten en dus ideaal zijn om mee te nemen. De meeste spellen in dit genre hebben namelijk niet meer onderdelen dan een aantal dobbelstenen met een scheurblok papieren velletjes, of in sommige luxere spellen geplastificeerde borden die je met een doekje weer schoon kunt vegen. Elke speler heeft een eigen blaadje of kolom op een blaadje en bij de meeste spellen is het doel om meer punten te krijgen dan je tegenstander. De manier waarop je punten scoort verschilt enorm per spel!

Door de weinige onderdelen en veelal korte regelboekjes leren deze spellen gemakkelijk aan en zijn ze ideaal voor momenten waarop je weinig tijd hebt of om iemand nieuwsgierig te maken naar spelletjes. Denk alsjeblieft niet dat dit genre saai is, want het is heel veelzijdig met voldoende uitdaging en variatie. Wereldwijd de meest bekende roll & write is Yahtzee, waarvan ik moet bekennen dat ik het wel saai vind. Maar er bestaan zoveel meer opties! Zeker de laatste twee jaar heeft dit genre een flinke doorbraak gehad en zijn er veel nieuwe roll & writes op de markt gekomen. Voor iedere speler is er wel iets wils te vinden, van simpel tot boordevol opties, van nummers opschrijven tot wegen tekenen en voor wie niet van dobbelstenen houdt bestaan er nu zelfs versies met een deck kaarten.



Allemaal verzamelen!
Veel moderne roll & writes hebben nog een overeenkomst: tegelijkertijd spelen. Ik vind dat een enorm pluspunt aan dit genre, omdat je niet lang op je beurt hoeft te wachten en iedereen altijd betrokken is bij het spel. Sommige roll & writes laten je iets invullen uit de worp van een tegenstander. De actieve speler heeft dan altijd een voordeel, enkele voorbeelden zijn: opnieuw mogen gooien, meer mogen invullen dan medespelers of dobbelstenen mogen weghalen voordat de rest mag kiezen. Soms is het verplicht voor de medespelers om ook iets in te vullen, soms is invullen alleen verplicht voor de actieve speler. Deze soort is vaak geschikt tot 4 spelers, maar er bestaan spellen voor 5 en 6 spelers. De andere soort roll & writes laat iedereen tegelijkertijd spelen en keuzes maken uit dezelfde worpen, waardoor de spellen met een oneindig aantal mensen gespeeld kunnen worden. Meestal levert zo’n spel een stuk of 100 blaadjes, die je gemakkelijk zelf kunt kopiëren of lamineren, dus ik bedoel ook écht een oneindig aantal mensen. De speelduur verandert dan niet ongeacht het aantal spelers, dus ideaal als je met een grote groep bent en niet zoveel tijd hebt. Ik vind het zelf altijd heel gaaf om te zien dat je allemaal hetzelfde kunt beginnen, dezelfde worpen krijgt om uit te kiezen en toch allemaal met hele andere resultaten eindigt.



Om te beginnen
Als je voor het eerst begint met een roll & write en je keuzes per beurt lekker overzichtelijk wilt houden, zijn er een aantal goede opties om mee te starten. Mijn aanraders voor wat simpelere roll & writes zijn Qwixx, Qwinto en Keer op Keer waarbij je beter en liefst sneller wilt scoren dan je tegenstanders. Deze spellen hebben geen vast aantal beurten, maar eindigen wanneer één van de spelers zijn blaadje tot een bepaald punt heeft gevuld, leuke twist! Ben je met z’n tweeën, dan vind ik Dobbelland ook een leuke race om je bordje sneller te vullen dan de ander, maar met meer spelers vind ik deze wat te sloom worden. Als je écht heel simpel wilt beginnen zou je nog kunnen kijken naar TwentyOne en Color’Yam, maar die eerste vind ik te simpel met te veel geluk en de tweede lijkt nogal veel op Yahtzee, dus zou ik dat eerste babystapje overslaan.



Meer opties
Voor wie toe is aan meer uitdaging of liever meteen al wat meer opties heeft, bestaan er ook veel goede spellen. De best verkrijgbare optie is het recent in NL uitgegeven Clever. Maar wie een goede bordspellen winkel bezoekt of online aan het zoeken gaat heeft keuze uit nog veel meer goede opties. Zo zijn de Castles of Burgundy dice game, Brikks en de drie spellen uit de Penny Papers serie ook aanraders. Deze spellen hebben allemaal wat minder interactie dan de spellen uit het eerste kopje, maar er zitten wel meer variatie en opties in de spellen zelf. Over de Penny Papers Adventures volgt overigens begin februari nog een uitgebreidere recensie.



Tekenen
Wie graag iets anders wil doen dan het invullen van cijfers of het zetten van kruisjes kan kiezen voor een roll & write waarbij je iets moet tekenen. Bij de meeste roll & writes zal het dan gaan om het tekenen van wegen of routes. Zo bestaat er het simpele Träxx als goede start, Doodle City voor wie wat meer keuzes wil hebben en Railroad Ink voor wie graag hard nadenkt. Zijn wegen niet jouw ding, dan kun je ook in Harvest Dice je eigen groentetuin planten.



Kaarten
Ben jij zo iemand die moppert dat dobbelstenen altijd tegenwerken? Dat zou bij de meeste roll & writes niet zo storend moeten zijn, gezien de worpen vaak voor alle spelers gelden en iedereen er dus evenveel last van heeft. Maar als je toch graag dobbelstenen wilt vermijden, dan is er een alternatief! Er bestaan namelijk ook een paar roll & writes waarbij de dobbelstenen vervangen zijn door kaarten. Dat maakt de naam van het genre soms ietwat verwarrend, maar dat mag de pret van het spelen niet drukken! Als eerste is er Kokoro: Avenue, een zusje van Doodle City die ondanks de overeenkomsten toch weer helemaal anders speelt. Een recentere optie is Welcome To (Your Perfect Home) met behoorlijk wat opties en dus erg leuk voor de meer gevorderde speler.



Ben jij al fan van roll & writes? Zo niet, dan hoop ik dat ik je nieuwsgierig heb gemaakt er eentje te gaan proberen! Ik hoor dan ook graag hoe het je bevallen is :) Speel je dit genre al graag, dan ben ik natuurlijk benieuwd naar jouw favoriet! Staat die hier dan ook tussen? Laat het me weten!

Geplaatst door Nona op 15-01-2019 14:36
Aantal keer bekeken: 2651

Reacties

Door Videostar (480 reacties) op 16-01-2019 00:13
( PM )
Railroad Ink vond ik maar rommelig waarbij je snel fouten maakt en achteraf is niet te controleren of iemand zijn blaadje wel correct ingevuld heeft.
Qwixx is bijna net zo suf als Yahtzee; goed voor in de kroeg maar thuis speel ik liever iets uitdagenders.
Sindsdien ben ik erg terughoudend om dit genre verder te onderzoeken.
Door Phaedros (412 reacties) op 17-01-2019 00:39
( PM )
Ik heb tot nu toe ervaring met drie roll & writes: als eerste leerde ik Qwixx kennen. Aardig spelletje, snel uitgelegd en eveneens snel gespeeld. Leuk om eens in de zoveel tijd tussendoor te spelen, meer dan dat is het voor mij echter niet. Daarna Keer op Keer geprobeerd. Het idee sprak me wel aan, maar vond het geen moment écht leuk en het spel duurt wat mij betreft te lang voor wat het is. Sinds kort Clever: hier heb ik wél een klik mee! Vraag me alleen af voor hoe lang, want op een gegeven moment weet je mogelijk wel zo'n beetje wat combinaties zijn die werken en... vergeet de vosjes niet ;-)
Door Robbus (183 reacties) op 17-01-2019 07:55
( PM )
Ik ben ook groot fan van het genre en Ganz Schön Clever is wat mij betreft de absolute koning van dit genre. Qwixx speel ik ook graag doordat het zo eenvoudig is. Dat maakt het speelbaar met mijn schoonfamilie. Verder kan ik Brikks, Castles of Burgundy: The Dice Game en La Granja: No Siësta zeker aanraden.

Welcome To en Fleet: The Dice Game zijn ook goed, maar (voor mij) gewoon niet zo goed als Ganz Schön Clever of de andere spellen die ik noemde.

Keer op Keer kon mij ook niet boeien.

Overigens komt eind deze maand het vervolg op Ganz Schön Clever, genaamd Doppelt So Clever, uit. Deze is al voor te bestellen op Amazon.de. Even hopen dat iemand snel de regels vertaalt en anders waag ik zelf een poging daartoe
Door Nona (225 reacties) op 18-01-2019 14:21
( PM )
Tof om te zien hoe uiteenlopend de reacties zijn!

Railroad Ink vind ik persoonlijk niet rommelig en fouten maken ook niet iets wat snel gebeurt, maar wij zetten wel stipjes bij de wegen die voor die ronde gegooid zijn en zetten ook netjes het rondenummer in de vakjes als een ronde voorbij is, dus dan is het wel overzichtelijk. Maar binnen het genre heb je dan wel twee uiterste geprobeerd denk ik ja, want dit is wel eentje met geen interactie en heel veel keuzevrijheid terwijl Qwixx dan weer super simpel is. Wie weet kun je ooit eens in ertussenin proberen, maar ik snap wel dat je er dan zelf niet snel eentje aan zult schaffen nee.

Ik zie dit genre ook vooral als geschikt voor buiten de deur te spelen, niet iets om een spellenavond mee te vullen ofzo Dus dat men zegt dat dit leuk is voor tussendoor of in de kroeg, wat mij betreft is dat ook precies waar het voor bedoelt is! Ik speel ze zelf vrijwel nooit thuis, tenzij we bijv. een kwartiertje moeten wachten tot de laatste speler van de spellengroep arriveert ofzo.

Ik vind zelf Keer op Keer leuker dan Qwixx trouwens en Qwinto echt een heel een stuk leuker dan allebei. Maar ik ken ook mensen die juist graag juist simpele spelletjes met weinig opties willen in dit genre en bijv. een Clever al teveel gedoe vinden. Vandaar ook de diverse opties! Ik vind zelf inderdaad ook de versies met meer opties leuker.

La Granja: No Siesta had ik bewust even weg gelaten, omdat door de extra components die wat minder geschikt is overal mee naartoe te slepen en hij ook niet meer zo goed verkrijgbaar is. Is wel een tof spel ja. Ik denk dat je OctoDice ook wel tof zal vinden. Er zijn zoveel opties, allemaal noemen ging em niet worden hihi, maar altijd leuk om meer suggesties te horen in de comments! Fleet moet ik nog eens proberen, thanks for the reminder

Double So Clever heb ik op Spiel al stiekem achter de schermen mogen bekijken, fijn dat ie nu bijna uitkomt!
Door Robbus (183 reacties) op 18-01-2019 15:47
( PM )
OctoDice ga ik bekijken!

Wat vond je van Doppelt so clever? En in vergelijking met Ganz schön clever.
Door Phaedros (412 reacties) op 18-01-2019 21:03
( PM )
Welcome to… besteld! Ben benieuwd
In maart komt 999 Games met Brikks, heb ik uit betrouwbare bron.
Door HanSolo (61 reacties) op 24-01-2019 11:46
( PM )
Ik heb onlangs: Welcom to Dino World gebacked op kickstarter. Ziet er wel mooi uit en het thema sprak mij aan.




Hier is het de bedoeling dat je dino's in kooien zet en ruimte laat voor bezoekers om punten te scoren, daarnaast heb je kaarten die voordelen kunnen geven op bepaalde combinaties of mogelijkheden om iets te bouwen wat je tegenspelers niet hebben.
Door Nona (225 reacties) op 26-01-2019 16:42
( PM )
Doppelt So Clever is inmiddels uit! Ook de app is verkrijgbaar voor €2,99 ^^ ik heb nog geen tijd gehad om te testen, maar staat bovenaan het lijstje Dino World moet ik ook nog een keer spelen, was in 1e instantie niet onder de indruk. En yay voor een NL versie van Brikks <3
Door CandyShine (1137 reacties) op 26-01-2019 23:11
( PM )
Quote:
Doppelt So Clever is inmiddels uit! Ook de app is verkrijgbaar voor €2,99 ^^ ik heb nog geen tijd gehad om te testen, maar staat bovenaan het lijstje Dino World moet ik ook nog een keer spelen, was in 1e instantie niet onder de indruk. En yay voor een NL versie van Brikks <3

Ik heb Doppelt al besteld! Komt hopelijk volgende week binnen! Verder nog Dizzle van Schmidt besteld, er staat op BGG een erg grappig filmpje van de designer online. Hierin probeert hij te vertellen wat Dizzle zo anders maakt, is wel in het Duits. De scoresheets zijn allemaal anders, een soort leveltjes. Ben benieuwd!